Nhiều người vẫn hình dung thiết kế đồ họa là nghề thời thượng có mức thu nhập cao, công việc sáng tạo. Đây được coi là một nghề thời thượng với mức thu nhập mơ ước vì nhu cầu của thị trường vẫn rất “khát”.
Cái “Tôi” quá lớn
Cho đến nay vẫn chưa có định nghĩa chính xác và đầy đủ về nghề thiết kế đồ họa – công việc được dân trong ngành gọi vui là nghề của “Picasso” trong lĩnh vực số. Có thể tạm hiểu thiết kế đồ họa là việc sử dụng máy tính để thiết kế những sản phẩm liên quan đến đồ họa, hình ảnh, mỹ thuật, phim ảnh…
Ngành thiết kế đồ họa có ứng dụng rất rộng rãi. Do đó, nhà thiết kế rất dễ dàng tìm công cụ, phần mềm khác nhau để hoàn thành công việc của mình. Những người sử dụng các công cụ số hóa để viết, thiết kế sản phẩm trên máy tính được gọi là chuyên gia thiết kế đồ họa (designer). Designer hoạt động khá đa dạng: thiết kế logo, quảng cáo, tạo mẫu bìa tạp chí, web, làm kỹ xảo điện ảnh, phục hồi ảnh cũ… Họ sử dụng rất phong phú chất liệu, từ tranh ảnh, hoạt hình, video, âm nhạc, các hiệu ứng âm thanh, hình ảnh… Các sản phẩm do đó cũng rất đa dạng: clip, website, mẫu bìa tạp chí, áp phích, đoạn trailer (video clip quảng cáo)…
“Tôi có thời gian và kinh nghiệm làm việc với nhiều chuyên viên thiết kế đồ họa. Nhiều bạn rất khá nhưng cái tôi lại quá lớn. Điều mà các doanh nghiệp như chúng tôi cần là những sản phẩm phù hợp với yêu cầu, văn hóa của công ty, cũng thu hút thị hiếu của khách hàng. Nhiều bạn lại để cái tôi hay cái gu thẩm mỹ của mình vào sản phẩm mà không để ý đến việc mình đang thiết kế cho ai, cho đối tượng nào. Để thành công trong môi trường doanh nghiệp, tôi cho rằng các bạn nên biết dung hòa giữa tác phẩm nghệ thuật và yêu cầu thực tế của khách hàng”, bà Nguyễn Trà My – phụ trách truyền thông và thương hiệu của website loveme.vn nói.
Chưa có phong cách riêng
Nhiều người vẫn hình dung thiết kế đồ họa là nghề thời thượng có mức thu nhập cao, công việc sáng tạo. Quả thật, cũng có nhiều designer tài năng được săn đón và trọng dụng. Tuy nhiên trên thực tế, không phải lúc nào và bất cứ họa sĩ số hóa nào cũng thành công. Nhu cầu nhân lực của ngành đồ họa trong nước rất lớn nhưng tính chuyên nghiệp thì vẫn là một câu chuyện dài.
Ông Trần Trọng Hưng, chuyên viên thiết kế đồ họa của Viettel Telecom nhận xét “thiết kế đồ họa ở Việt Nam vẫn còn trong giai đoạn phát triển và chưa thực sự tạo nên những dấu ấn hay phong cách riêng. So với Trung Quốc, Nhật Bản hay một số quốc gia khác thì bản sắc trong những tác phẩm của họ được thể hiện rất rõ ràng và tiêu biểu chứ không mang tính lắp ghép hay áp dụng công nghệ “copy – paste” (sao chép) như Việt Nam”.
Theo ông Hưng, ngành đồ họa Việt Nam mới thực sự phát triển từ năm 2000. Đến nay, ngành đồ họa trong nước vẫn còn non trẻ và đang trong hành trình đi tìm phong cách riêng.
Đồng tình với ông Hưng, ông Nguyễn Quang Nam, trưởng nhóm thiết kế trailer của Bluesea Media JSC bổ sung: “Những sản phẩm được quảng bá truyền thông hay hình ảnh ở Việt Nam còn non yếu, thiếu sáng tạo. Theo tôi, chỉ 30% mẫu được xây dựng ý tưởng và sản xuất ở Việt Nam, còn 70% là từ nước ngoài”.
Theo kinh nghiệm của ông Hưng, phần lớn tư liệu phục vụ thiết kế đồ họa tại Việt Nam là từ nước ngoài. Điều đó gây khó khăn nhưng cũng là thuận lợi để người làm tự do sáng tạo, xây dựng phong cách riêng. Những năm gần đây, khách hàng (KH) và người tiêu dùng ngày càng khó tính hơn, yêu cầu sản phẩm có chất lượng cao hơn. Điều này bắt buộc designer phải liên tục làm mới mình, tăng sức sáng tạo và tìm tòi những ý tưởng mới.
Tâm lý chung người ngành thiết kế đều muốn mình sẽ tạo được sản phẩm độc đáo, tính thẩm mỹ cao… Tuy nhiên trên thực tế, khi đi làm lại bị gò bó bởi ý tưởng và yêu cầu của KH nên dần cảm thấy chán, chai lỳ sức sáng tạo. Đây là vấn đề và cũng là mâu thuẫn mà nhiều chuyên gia thiết kế gặp phải.
Không phải lúc nào trong đầu cũng đầy ắp ý tưởng sáng tạo. Hoặc khi có ý tưởng sáng tạo thì KH lại không hiểu hoặc không hài lòng. Nhiều khi khái niệm “đẹp, sáng tạo” giữa KH và chuyên gia thiết kế “vênh” nhau và thường KH là người quyết định.
Tuy nhiên, ông Quang Nam vẫn tin vào sự phát triển của ngành đồ họa trong nước. Khi nhu cầu ngành quảng cáo, truyền thông bằng hình ảnh ngày càng cao, năng lực cảm nhận của KH, của công chúng cũng ngày càng cải thiện.
Muốn thành designer giỏi – phải làm gì?
Thành thạo các phần mềm, công cụ chuyên ngành:
Muốn theo đuổi ngành thiết kế đồ họa, các nhà thiết kế bắt buộc phải am hiểu các phần mềm thiết kế đồ họa chuyên nghiệp như Photoshop (đây là phần mềm đồ họa phổ biến nhất), Illustrator, Corel Draw, Indesign, Cinema 4d,… Ngoài ra, trong một số trường hợp cũng cần trang bị thêm các chương trình, ngôn ngữ trong thiết kế web như: HTML, XML, CSS, PHP, Javascript, FontPage, Dreamwaver… Bên cạnh các công cụ phần mềm trên, hiểu biết về quy trình sản xuất (chế bản và in ấn, trailer, TVC…) là một lợi thế. Đây là những kiến thức chuyên ngành mà designer nào cũng cần và nên trang bị cho mình.
Ý tưởng sáng tạo có thể chiếm tới 60% thành công của tác phẩm. 40% còn lại ở kỹ năng, năng lực sử dụng và kết hợp các công cụ, phần mềm khác nhau.
Có kiến thức thương hiệu và bộ nhận diện thương hiệu
Các doanh nghiệp rất quan tâm đến phát triển thương hiệu. Các công ty có xu hướng sử dụng các bộ nhận diện thương hiệu riêng. Người góp phần không nhỏ vào việc xây dựng nên cái riêng để công chúng nhận diện thương hiệu của một công ty chẳng ai khác chính là các chuyên viên thiết kế. Kiến thức về thương hiệu, thiết kế bộ nhận diện thương hiệu là một lợi thế để designer trở thành đối tượng được “săn đón” của nhà tuyển dụng.
Năng khiếu, sáng tạo và không ngừng học hỏi
Đây là điều không thể thiếu của designer chuyên nghiệp. Phần mềm có thể học nhưng khả năng hội họa thì khó học và vận dụng. Năng khiếu đóng vai trò quan trọng. Đó chính là sự nhạy cảm với màu sắc, đường nét, hình khối, tư duy biểu tượng, giàu cảm xúc, có vốn hiểu biết về văn hóa… Bạn còn phải là người luôn sáng tạo, luôn đi tìm sự mới mẻ, không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức/xu hướng mới/phong cách mới… Có vậy, tác phẩm của bạn làm ra mới hấp dẫn được nhiều người.
Năng lực làm việc độc lập và theo nhóm
Designer thường làm việc độc lập. Công ty nhỏ có thể chỉ cần một designer. Các công ty lớn hoặc trong nhiều dự án có thể có nhóm thiết kế và bạn sẽ phải làm việc với nhiều người khác cũng như các bộ phận có liên quan như người viết ý tưởng (copywriter), bộ phận quảng cáo, bộ phận marketing, nhà in…
Học thiết kế đồ họa ở đâu?
Hiện nay, cái nôi của đồ hoạ hay mỹ thuật ứng dụng vẫn là trường ĐH Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, Khoa Mỹ thuật Công nghiệp (ĐH Kiến trúc TP.HCM, ĐH Kiến trúc Hà Nội) và một số cơ sở khác như Khoa Tạo dáng – Viện ĐH Mở Hà Nội, ĐH Tôn Đức Thắng TPHCM, ĐH Mỹ thuật Đồng Nai…
Đây là những nơi đào tạo bài bản, yêu cầu thi năng khiếu đầu vào. Ngoài ra, còn các trung tâm đào tạo ngắn hạn như Arena của FPT, Aprotrain Arena, Nhất Nghệ, DPI Center… Học hỏi kinh nghiệm của những người đi trước, đồng nghiệp, học từ các nguồn khác nhau như Internet, sách báo, tạp chí, diễn đàn… đều là những cách nên thực hiện.
Xem thêm: In hộp giấy cứng
